بیمه مسئولیت، بیمه تعهد بیمه‌گزار در برابر خسارات وارد به اشخاص دیگر است. بیمه‌گزاران با استفاده از تسهیلات و شرایط این بیمه‌نامه، تعهدات خود را در قبال دیگران بیمه می‌کنند.
سه دسته بندی کلی تعریف شده است. هر کدام از دسته بندی‌ها نیز زیرشاخه‌هایی دارند:
بیمه مسئولیت عمومی دارای چندین نوع است که در ادامه معرفی کرده‌ایم.
در صورت تهیه این نوع بیمه، مسئولیت مدنی دارندگان آسانسور و پله برقی و شرکت‌هایی تحت پوشش قرار می‌گیرد. دارندگان آسانسور و پله برقی ای که در حوزه نصب و نگهداری از پله برقی و انواع آسانسورها (آسانسورهای مسافربر، باربر) فعال هستند.
بیمه مسئولیت مدنی دارندگان آسانسور، خسارت ناشی از کوتاهی و خطا در انجام امور مربوط به آسانسور و پله برقی را پوشش می‌دهد. این خسارت صدمات جانی( نقص عضو و فوت) و مالی سرنشینان آسانسور و پله برقی را در پی دارد.
باید توجه کنیم که پوشش مالی بیمه دارندگان آسانسور، فقط به آسانسورهای باربر و ماشین‌بر اختصاص دارد.
آسانسورها باید به صورت دوره‌ای بازدید فنی شوند. در غیر این صورت، مسئولیت خسارات جانی وارده به استفاده کنندگان بر عهده مالکان و مدیرساختمان خواهد بود.
کار با کودک علاوه بر صبوری و حسن خلق به دقت و توجه و حس مراقبت از همنوع نیاز دارد. تجربه صدمه بدنی کودک حین بازی و حضور در مهدکودک به وفور بوده است. شرکت‌های بیمه‌گر با ارائه بیمه مسئولیت مدنی مدیران و مربیان مهدکودک قدمی در راه ارتقای سلامت اطفال و آرامش روانی مدیران زحمتکش مهدکودک‌ها برداشته‌اند.
این بیمه‌نامه فقط خسارات جانی وارده بر کودکان را در محیط مهدکودک پوشش می‌دهد. اگر خدای نکرده در طول مسیر یا در سرویس ایاب و ذهاب مهدکودک، سلامت کودک در خطر افتد، خسارت جانی آن در بیمه مدیران و مربیان مهدکودک پوشش داده نمی‌شود. به علاوه، باید توجه کنیم که بیمه مدیران و مربیان مهدکودک‌ها، خسارت مالی را پوشش نمی‌دهد.
بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای، تعهد اشخاص شاغل را نسبت به اشخاص ثالث پوشش می‌دهد. اصطلاح اشخاص ثالث در این تعریف شامل کسانی است که خسارت مالی و جانی بیمه‌گزار بر آن‌ها وارد میشود.
این نوع بیمه، به حرفه و دامنه فعالیت و حوزه شغلی افراد و شرکت‌ها وابسته است؛ در نتیجه، انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
بیمه مسئولیت پزشکان و پیراپزشکان، خسارات جانی و مالی وارد بر بیمار را جبران می‌کند. این خسارات از خطا، کوتاهی یا ناآگاهی و اشتباه پزشکان و پیراپزشکان در آزمایش‌ها، معالجه‌ها و انواع عمل‌های جراحی نشات می‌گیرد.
پزشک دوراندیش با تکیه بر فرض احتمالات، بیمه حرفه‌ای برای خود تهیه می‌نماید. به این ترتیب، همه خسارات تعهدات پزشکی به شرکت بیمه‌گر منتقل میشود. پزشک با دغدغه کمتر و آرامش و تمرکز بیشتر، وظایف حرفه‌ای خود را انجام می‌دهد.
شاید دیده باشید که کادر پزشکی قبل از عمل جراحی یا اقدامات ریسک‌آمیز پزشکی از بیمار یا خانواده‌اش رضایت نامه می‌گیرند. حتی اگر در این شرایط که رضایت مکتوب بیمار یا خانواده او وجود دارد، بیمار متحمل خسارت حین اقدامات پزشکی یا بعد آن شود، باز هم بیمه ، تعهدات پزشکان بیمه‌گزار را تقبل می‌کند.
خسارات زیر در بیمه پزشکان و پیراپزشکان پوشش داد می‌شوند:
اگر اقدامات پزشکی اشتباه آمیز یا ناآگاهانه سبب شود که بیمار عضوی از بدن خود را از دست بدهد، پوشش خسارت آن در بیمه پزشکان لحاظ شده است.
پزشک بیمه‌گزار سقف خسارت پرداختی بیمه مسئولیت خود را تعیین می‌کند. شرکت بیمه‌گر حداکثر تا سقف آن مبلغ معین، خسارت نقص عضو بیمار را پرداخت می‌کند.
در صورت خرید بیمه مسئولیت حرفه ای قبل از مبادرت به اقدامات پزشکی یا عمل جراحی، شرکت بیمه‌گر خسارت فوت بیمار به دلیل خطای پزشکی را جبران خواهد کرد. میزان این خسارت معادل دیه کامل انسان در ماه‌های عادی یا ماه های حرام درنظرگرفته میشود.
به جز پزشک، سایر پرسنل و دست اندرکاران حرفه پزشکی نظیر پرستاران، بهیاران، تکنسین‌های رادیولوژی، سی تی اسکن و MRI، تکنسین‌های بیهوشی و اتاق عمل، کارشناسان و تکنسین‌های آزمایشگاه، نوارنگاری و C.S.R می‌توانند این بیمه‌نامه برای انتقال تعهدات خسارت جانی بیماران به شرکت بیمه‌گر تهیه نمایند. یکی از پرفروش ترین‌ها، بیمه مسئولیت پرسنل است.
مهندسان و ناظران محاسب فعال در حوزه ساخت و ساز، طراحی و بازرسی ساختمان می‌توانند از پوشش‌های بیمه مهندسان برای انتقال تعهدات خسارت جانی و مالی خود استفاده کنند. در این شرایط، شرکت بیمه‌گر جبران خسارات مالی و جانی مالکان ساختمان‌ها، کارکنان اجرایی پروژه های ساختمانی و اشخاص ثالث (همسایگان و عابران و …) را می‌پذیرد. به این نوع بیمه مسئولیت مهندسین ناظر هم می گویند.
سقف تعهدات خسارات جانی بیمه مهندس ناظر (مهندسین) شامل دیه قانونی و کامل هر فرد درگیر در پروژه است.
حداکثر میزان خسارت مالی قابل جبران دراین رشته بیمه‌ای توسط خود مهندس بیمه‌گزار تعیین خواهد شد.
مدارک لازم برای خرید بیمه مسئولیت حرفه ای مهندسین ناظر و دیگر مهندسان فعال در ساخت و ساز، عضویت در سازمان نظام مهندسی و پروانه اشتغال از وزارت مسکن و شهرسازی و شماره امضای شهرداری است.
پارک‌ها، شهربازی‌ها و اماکن تفریحی جاهایی هستند که در آن‌ها غریو شادی افراد گوش فلک را کر می‌کند. اگر مدیران شهربازی و اماکن تفریحی مقدمات احتیاط و ایمنی را فراهم نیاورند، چه بسا در بین فریادهای شادی، فریادهای از دست دادن یک عزیز یا مجروحیت و مصدومیت افرادی به گوش برسد. در این لحظات، دوراندیشی مدیران شهربازی و اماکن تفریحی از طریق خرید بیمه مسئولیت حرفه ای به کمکشان می‌آید.
یکی از حوزه های ریسک‌آمیز در تفریح‌ها می‌تواند، حوزه سفر و گردشگری باشد. همواره خطرهایی در طول سفر به دلیل تغییرات جوی، شرایط راه و حتی اقامتگاه، در کمین مسافران و میهمانان گردشگری است.
شرکت‌های بیمه‌گر با ارائه این رشته بیمه‌ای به هتلداران و مدیران واحدهای اقامتی، خسارت جانی و مالی حوادث مسافران و گردشگران را در طول اقامت در هتل یا واحدهای اقامتی بیمه کرده‌اند.
بیمه هتل داران و مدیران واحدهای اقامتی، خسارات مسافران و افراد مقیم را در محوطه اقامت نظیر اتاق‌ها، سوئیت‌ها و فضاهای عمومی هتل‌ها و اقامتگاه‌ها، همچنین در فضاهای متعلق به ساختمان هتل نظیر استخرها، مجموعه‌های ورزشی، پارکینگ و …. پوشش می‌دهد.
مدیران استخر با داشتن این بیمه خسارات جانی شناگران را جبران می‌نمایند. البته، این محصول بیمه ای خساراتی را پوشش می‌دهد که ناشی از مسئولیت مدیر استخر یا ناجیان غریق باشد.
گاهی اوقات در جریان کنسرت‌ها یا اجرای فیلم سینمایی و تئاترها، گردهمایی‌ها، نشست‌ها، خسارات جانی و مالی برای شرکت‌کنندگان رخ می‌دهد. مدیران این مکان‌ها با تهیه بیمه مدیران سینما می‌توانند شرکت‌کنندگان را در قبال چنین رخدادهایی در سالن‌ها بیمه کنند.
بیمه مدیران رستوران‌ها، خسارت‌های خطرات احتمالی ای را جبران می‌کند. این خطرات افراد استفاده کننده از تجهیزات رستوران‌ها و استراحتگاه‌های تفریحی را تهدید می‌کنند.
در صورتی که مالک پارکینگ، بیمه مسئولیت حرفه‌ای پارکینگ را خریداری نماید، خسارات وارد بر افراد حین استفاده از خدمات پارکینگ‌های خصوصی و عمومی خودرو از شخص مالک به شرکت بیمه‌گر منتقل میشود.
همیشه مصرف کنندگان شکایت‌هایی را از شرکت‌های تولید کننده محصولات و خدمات مطرح کرده‌اند. بیمه مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا نوعی تعهد تولید کننده، فروشنده و توزیع کننده به مصرف کننده است. این تعهد از بعد کیفیت و تبعات مصرف و استفاده کننده کالا داده میشود تا از حقوق مصرف‌کننده حمایت کرده و از میزان شکایت‌ها کم شود.
اگر مصرف‌کننده در اثر استفاده از محصول، عدم ایمنی آن، وجود عیب و نقص در تولید و عرضه کالای مصرفی دچار خسارت مالی یا جانی شود و مقصر آن خسارت نیز شرکت تولیدکننده باشد، شرکت بیمه‌گر ضرر و زیان وارد شده را جبران میشود.
در حقیقت بیمه مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا باعث می شود تا میزان شکایت مشتریان کمتر شود. هرچند این نباید باعث شود که تولیدکنندگان توجه کافی به کیفیت نداشته باشند.
بیمه داربست از زیرمجموعه مسئولیت مدنی است. با بیمه داربست خسارات جانی و مالی وارد شده به کارگران در نتیجه استفاده از داربست و سقوط اجسام و وارد کردن صدمات به اموال دیگران قابل جبران است. داشتن این بیمه در فعالیت‌های ساختمانی ضروری است.
بیمه پاساژ خسارات ناشی وارد به مغازه ها را ناشی از آتش سوزی جبران خواهد کرد.
یکی دیگر از بیمه ها، بیمه ی هیئت مدیره ساختمان است. این بیمه پوشش های لازم برای یک ساختمان آپارتمانی را از جمله آسانسور، کارکنان نظافت و غیره عرضه می کند.
بیمه مسئولیت حرفه ای وکلای دادگستری خسارات وارد شده از طرف وکلا به موکلان خود و دیگر افراد را جبران می‌کند.
این بیمه، به منزله تعهد یک جانبه از سمت شخصی به شخص دیگر است.چون این بیمه‌نامه هر تعهدی را می‌تواند شامل شود، پوشش‌های آن بسیار منعطف بوده و مطابق با درخواست بیمه‌گزار تغییر می‌یابد. همان طور که از مفهوم ارائه شده پیداست، محدودیتی برای پوشش‌های آن وجود ندارد. بنابراین شرکت‌های بیمه‌گر تمایلی به صدور آن ندارند و این بیمه در موارد بسیار نادر صادر میشود.
این بیمه برای جبران خسارت‌های مالی و جانی یک طرف قرارداد به دلیل نقض قانون و تعهدات قرارداد طرف دیگر کاربرد دارد.
طبقه شغلی کارکنان، تعداد دفعات پرداخت دیه، گستردگی پوشش‌های نقص عضو، تعداد پوشش‌های فوت، نوع فعالیت حرفه ای ، تعداد افراد تحت پوشش بیمه‌نامه و بسیاری از عوامل دیگر در تعیین قیمت این بیمه دخیل هستند. البته بخشی از هزینه به عنوان کارمزد بیمه کم خواهد شد.
پوشش مناسب و تعهدات شرکت بیمه‌گر در قبال خسارت‌ها و سقف آن ها در بیمه‌نامه از عوامل مهم در انتخاب بهترین بیمه‌ی مسئولیت منطبق با نیاز بیمه‌گزاران محسوب میشود.